1. Kennisbank
    2. ›
  2. Bonuskind en erfenis goed geregeld: alles wat je moet weten

Bonuskind en erfenis goed geregeld: alles wat je moet weten

Laatst bijgewerkt: 05-10-2025

In dit artikel:

Inleiding: bonuskind en erfenis

Steeds meer gezinnen in Nederland zijn samengesteld. Dit betekent dat minstens één van de partners kinderen heeft uit een eerdere relatie. Deze kinderen worden vaak liefdevol bonuskinderen genoemd. Hoewel ze emotioneel net zo belangrijk zijn als eigen kinderen, geldt dat juridisch gezien niet automatisch voor het erfrecht.

Veel mensen denken dat een bonuskind dezelfde rechten heeft als een biologisch kind. Helaas is dat een misvatting. Zonder duidelijke afspraken in een testament kan een bonuskind bij een erfenis buitenspel blijven. Dit kan leiden tot scheve verhoudingen, verdriet en zelfs juridische conflicten.

In dit artikel ontdek je alles over de juridische positie van bonuskinderen, de valkuilen en de manieren om hun toekomst goed te regelen.

Wat is een bonuskind?

Emotionele betekenis

De term bonuskind klinkt positiever dan “stiefkind” en benadrukt dat het om een verrijking van het gezin gaat. Ouders en kinderen voelen zich vaak één familie, ook al is er geen biologische band.

Juridische definitie

Een bonuskind is een kind dat geen biologisch kind is van één van de partners. Juridisch gezien:

  • er is geen erfrechtelijke band, tenzij er sprake is van adoptie;
  • bonuskinderen erven dus niet automatisch;
  • zonder testament blijven zij buiten de verdeling van de nalatenschap.

Wil je weten hoe je dit oplost? Lees meer over stiefkinderen gelijkstellen in een testament .

Erfrecht in Nederland: de basis

Het erfrecht bepaalt wie de erfgenamen zijn als iemand overlijdt zonder testament.

De wettelijke volgorde

  1. Partner en biologische kinderen.
  2. Zijn die er niet: ouders, broers en zussen.
  3. Daarna andere familieleden.

Voor bonuskinderen betekent dit dat ze geen plek in de wettelijke rangorde hebben. Alleen een testament kan dit veranderen.

Waarom erven bonuskinderen niet automatisch?

Het Nederlandse erfrecht is gebaseerd op bloedbanden en adoptie. Bonuskinderen vallen hierbuiten. Alleen als:

  • het kind officieel is geadopteerd, of
  • het expliciet in een testament wordt genoemd,

heeft een bonuskind recht op een erfenis.

Zonder testament loopt een bonuskind dus altijd het risico buitengesloten te worden.

Het belang van een testament bij bonuskinderen

Waarom onmisbaar?

Een testament is dé manier om te bepalen dat jouw partner en jouw bonuskinderen krijgen wat jij belangrijk vindt.

Met een testament kun je:

  • bonuskinderen aanwijzen als erfgenaam;
  • specifieke bedragen of goederen nalaten via een legaat;
  • afspraken maken over verdeling tussen biologische en bonuskinderen;
  • de partner beschermen, terwijl kinderen hun deel behouden.

Wil je weten hoe dit werkt? Bekijk onze pagina over testament opstellen en ontdek hoe je dit eenvoudig regelt.

Mogelijkheden om een bonuskind op te nemen in je nalatenschap

1. Erfstelling

Met een erfstelling benoem je een bonuskind tot erfgenaam. Zij krijgen dan dezelfde positie als biologische kinderen.

2. Legaat

Je kunt een bonuskind ook een legaat nalaten, bijvoorbeeld een geldbedrag of een sieraad. Ze worden dan geen erfgenaam, maar krijgen wél dat specifieke bezit.

3. Vruchtgebruik

Een bonuskind kan gebruik maken van goederen (bijvoorbeeld een huis of vermogen), zonder dat het eigendom wordt. Dit kan belastingvoordelen opleveren en geeft bescherming.

Kindsdeel en bonuskinderen

Het kindsdeel is een erfdeel waar biologische kinderen wettelijk recht op hebben. Voor bonuskinderen geldt dit niet.

Belangrijk verschil

  • Biologische kinderen mogen hun kindsdeel altijd opeisen.
  • Bonuskinderen kunnen dit alleen als ze in een testament zijn opgenomen.
  • Er bestaat geen “legitieme portie” voor bonuskinderen.

Zonder testament erft een bonuskind dus niets.

Onterving en de positie van bonuskinderen

Een biologisch kind kan niet volledig worden onterfd, omdat het recht houdt op een legitieme portie. Voor bonuskinderen ligt dit anders:

  • Worden zij niet genoemd in een testament, dan krijgen zij helemaal niets.
  • Bonuskinderen hebben geen wettelijke bescherming.

Dit maakt duidelijk dat hun positie extra kwetsbaar is als er geen duidelijke regeling is getroffen.

Veelgemaakte fouten bij gezinnen met bonuskinderen

Het opstellen van een testament voor een samengesteld gezin vraagt extra zorg. Toch zien we vaak dezelfde fouten terugkomen, met soms pijnlijke gevolgen voor de partner of de kinderen.

1. Geen testament opstellen

De grootste fout is niets regelen. Zonder testament bepaalt de wet wie erft, en dat zijn alleen de biologische kinderen en de partner. Bonuskinderen krijgen dan niets, hoe hecht de band ook was. Dit kan leiden tot verdrietige situaties, waarin een bonuskind helemaal buitengesloten wordt.

2. Denken dat bonuskinderen automatisch erven

Veel mensen nemen aan dat een bonuskind dezelfde rechten heeft als een biologisch kind. Dit is niet zo. Alleen via adoptie of door opname in een testament krijgt een bonuskind een plek in de erfenis. Wie dit niet regelt, laat onbedoeld een ongelijkwaardige situatie ontstaan.

3. Geen privéclausule opnemen

Stel dat jouw bonuskind erft, maar later gaat scheiden. Dan kan een deel van de erfenis bij een ex-partner terechtkomen. Met een privéclausule in het testament kun je dit voorkomen. Daarmee blijft de erfenis altijd in de eigen familie en gaat deze niet naar de “koude kant”.

4. Ongelijke behandeling tussen kinderen

Soms krijgen biologische kinderen wel een erfdeel, maar bonuskinderen niet of minder. Dit kan leiden tot scheve verhoudingen binnen het gezin. Door duidelijke en eerlijke keuzes te maken in het testament, kun je juist harmonie bewaren.

5. Geen oog voor belastinggevolgen

Bonuskinderen vallen in een andere belastinggroep dan biologische kinderen. Zonder planning kan dit leiden tot een veel hogere rekening bij de Belastingdienst. Door tijdig advies in te winnen en slimme keuzes te maken, kun je dit voorkomen.

Belastingvoordeel en erfbelasting bij bonuskinderen

Wanneer een bonuskind iets erft, gelden voor de belasting grotendeels dezelfde regels als voor biologische kinderen. De Belastingdienst ziet een stiefkind dat als erfgenaam of legataris is benoemd in een testament als een kind. Dat betekent dat bonuskinderen in dat geval dezelfde vrijstelling en belastingtarieven krijgen als biologische kinderen.

Vrijstelling en tariefgroep voor kinderen

  • Elk kind (dus ook een stief- of bonuskind) heeft recht op een forse vrijstelling. Over een erfenis tot dat bedrag hoeft geen belasting te worden betaald.
  • Alles boven die vrijstelling wordt belast volgens de tarieven van de kindergroep, die aanzienlijk gunstiger zijn dan de tarieven voor overige erfgenamen.

Wanneer gaat het mis?

Het probleem ontstaat wanneer er geen testament is opgesteld. Bonuskinderen hebben dan géén erfrecht en erven dus niets. Worden ze niet als erfgenaam of legataris benoemd, dan profiteren ze ook niet van de vrijstelling en de gunstige tarieven. Alleen biologische en geadopteerde kinderen krijgen dan automatisch hun erfdeel.

Voorbeeldsituatie

  • Een man overlijdt en laat zijn vrouw en twee kinderen achter. Zijn stiefzoon is nooit opgenomen in een testament. Resultaat: de stiefzoon erft niets en krijgt dus ook geen belastingvoordeel.
  • In een ander gezin overlijdt een moeder die in haar testament haar bonusdochter als erfgenaam heeft benoemd. In dat geval erft de bonusdochter wél, en wordt zij door de Belastingdienst behandeld als kind: mét vrijstelling en het lage tarief.

Hoe zorg je voor belastingvoordeel voor je bonuskinderen?

  • Benoem je bonuskind in je testament als erfgenaam of legataris.
  • Overweeg een legaat (een specifiek bedrag of goed) om de verdeling overzichtelijk te houden.
  • Bespreek de mogelijkheden voor aanvullende regelingen, zoals vruchtgebruik, om lasten te verlichten.

Zo voorkom je dat je bonuskind onbedoeld met lege handen achterblijft of in een ongunstige belastingpositie belandt.

Rampen-clausule en privé-clausule

Een rampenclausule bepaalt wat er gebeurt als meerdere gezinsleden tegelijk overlijden, bijvoorbeeld bij een ongeluk.

Voor samengestelde gezinnen voorkomt dit dat de erfenis onbedoeld naar verre familie gaat, terwijl je eigenlijk je partner of (bonus)kinderen wilde beschermen. Lees hier meer over de rampenclausule in testamenten.

Met een privéclausule zorg je ervoor dat een erfenis persoonlijk blijft. Zo voorkom je dat vermogen via een (ex-)partner van je bonuskind naar de “koude kant” vloeit.

Dit is extra belangrijk in samengestelde gezinnen, omdat er vaak meerdere familiestructuren door elkaar lopen.

Hoe Thuisnotaris helpt bij samengestelde gezinnen

Thuisnotaris is de enige online aanbieder die samengestelde gezinnen volledig ondersteunt.

Onze voordelen

  • Scherpe tarieven, veel voordeliger dan traditionele notarissen.
  • Gratis controlegesprek met een erfrechtspecialist.
  • Gratis verslag van je testament in begrijpelijke taal.
  • Begeleidingsgesprek voor €99: wij nemen alles met je door, je hoeft niets zelf in te vullen.
  • Ruim 30 passeerpunten door heel Nederland.

Wil je direct jouw testament regelen en je bonuskinderen opnemen? Start nu in onze testamenttool.

Conclusie: bonuskind en erfenis goed geregeld

Bonuskinderen zijn in veel gezinnen net zo belangrijk als biologische kinderen. Maar juridisch ligt dit heel anders: zonder testament erven ze niets. Het is daarom cruciaal om in een testament vast te leggen wat jouw wensen zijn.

Met duidelijke afspraken voorkom je scheve verhoudingen en bied je zekerheid aan zowel je partner als je (bonus)kinderen.

Bij Thuisnotaris maak je dit eenvoudig en betaalbaar in orde. Of je nu kiest voor zelf invullen of voor een begeleidingsgesprek van €99: je weet zeker dat jouw erfenis goed geregeld is.

Lees meer over onze testamenten of begin direct in de online tool.

Veelgestelde vragen over bonuskind en erfenis

  • Heeft een bonuskind recht op een erfenis zonder testament?

    Nee, een bonuskind heeft geen automatisch recht op een erfenis. Volgens de wet erven alleen biologische en geadopteerde kinderen standaard van hun ouder. Een bonuskind valt hierbuiten, tenzij er sprake is van officiële adoptie. Wil je dat jouw bonuskind na jouw overlijden iets ontvangt, dan moet je dit altijd vastleggen in een testament. Dit kan via erfstelling of door middel van een legaat.

  • Kan ik mijn bonuskind gelijkstellen aan mijn biologische kinderen?

    Ja, dat kan zeker. Via een testament kun je je bonuskind dezelfde rechten geven als je biologische kinderen. Je benoemt hen dan tot erfgenaam en bepaalt zelf de verdeling. Op die manier voorkom je scheve situaties tussen kinderen uit verschillende relaties. Door duidelijke afspraken vast te leggen, bied je zowel je partner als je kinderen zekerheid en vermijd je conflicten na je overlijden.

  • Betaalt een bonuskind meer erfbelasting?

    In de meeste gevallen wel. Een bonuskind dat niet is geadopteerd valt voor de erfbelasting in tariefgroep II. Dat betekent: hogere belastingtarieven en lagere vrijstellingen dan bij biologische kinderen (tariefgroep I). Alleen door officiële adoptie krijgt een bonuskind dezelfde fiscale voordelen als biologische kinderen. Met slimme keuzes in je testament, zoals een legaat of een privéclausule, kun je de belastingdruk vaak aanzienlijk beperken.

  • Wat gebeurt er met een bonuskind als de langstlevende ouder overlijdt?

    Als er geen testament is opgesteld, erft een bonuskind niets van de stiefouder. De nalatenschap gaat naar de biologische kinderen van de overledene. Dit kan voor schrijnende situaties zorgen, zeker wanneer het bonuskind altijd als eigen kind is opgevoed. Wil je dit voorkomen, dan moet je expliciet regelen dat je bonuskind erfgenaam of legataris wordt in je testament. Alleen dan is hun positie juridisch beschermd.

  • Kunnen mijn bonuskinderen aanspraak maken op de legitieme portie?

    Nee, de legitieme portie geldt uitsluitend voor biologische of officieel geadopteerde kinderen. Bonuskinderen hebben geen wettelijk recht op dit minimale erfdeel. Dit betekent dat zij volledig afhankelijk zijn van wat je in je testament regelt. Wil je dat jouw bonuskind niet met lege handen achterblijft, dan is het essentieel om hun erfdeel expliciet vast te leggen. Alleen zo krijgen zij een gelijkwaardige positie binnen de nalatenschap.

  • Hoe kan ik mijn bonuskind het beste opnemen in mijn nalatenschap?

    Dat hangt af van jouw wensen en gezinssituatie. Je kunt je bonuskind benoemen tot erfgenaam, zodat zij volledig meedelen in de erfenis. Ook kun je kiezen voor een legaat, waarmee je een specifiek bedrag of goed nalaat. Een derde optie is vruchtgebruik, waarbij een bonuskind gebruiksrechten krijgt zonder eigenaar te worden. Welke constructie het beste past, bespreek je met een erfrechtspecialist of via een begeleidingsgesprek bij Thuisnotaris.

Direct regelen
Testament
Levenstestament
Samenlevingscontract